Ελεύθερη σκέψη... Για μένα, η ελεύθερη σκέψη είναι η "διαδικασία" με την οποία προβληματιζόμαστε ή παίρνουμε αποφάσεις, χωρίς όμως κανέναν περιορισμό από παράγοντες κοινωνικούς, θρησκευτικούς, στερεότυπα κλπ.
Όχι και τόσο εύκολο όσο φαίνεται. Ποια γυναίκα πουχου σε μία πατριαρχική οικογένεια θα τολμήσει μόνο να σκεφθεί ότι έχει πολύ παραπάνω δικαιώματα απ' όσα φαντάζεται; Σε μία κλειστή κοινωνία ποιο ζευγάρι θα τολμήσει να σκεφθεί καν να αποκτήσει παιδί εκτός γάμου;
Είναι παράγοντες που μας επηρεάζουν - άλλοτε το συνειδητοποιούμε κι άλλοτε όχι. Αλλά, όπως είπες roumana, οι ελεύθερες σκέψεις είναι όντως αυτές που βοηθούν στην εξέλιξη της κάθε κοινωνίας. Αλοίμονο αν όλοι σκεφτόμασταν όπως οι γονείς μας. Τότε θα είχαμε μείνει πολύ πίσω.
Η ελεύθερη σκέψη ακολουθείται πολλές φορές από επανάσταση και τάση διαφοροποίησης [καλά το γραψα;] από την προηγούμενη γενιά. Πολιτισμοί στους οποίους ανθεί η ελεύθερη σκέψη - και άρα η ελεύθερη διακίνηση ιδεών - ανθούν και εξελίσσονται. Πολιτισμοί όπου δεν ευνοείται η ελεύθερη σκέψη, παραμένουν σχετικά στάσιμοι.
Οι έννοιες οι οποίες αποτελούν ιδανικά δεν είναι καθόλου ασαφείς. Όμως έχουν εσκεμμένα παραποιηθεί τόσο, ώστε να μας βάζουν και εμάς στον πειρασμό να κάνουμε εκπτώσεις του τύπου, «αφού δεν μπορώ να το έχω, ας αρκεστώ σε ένα μέρος του όλου» και το χειρότερο είναι ότι φτάνουμε και στο σημείο να ταυτίσουμε το επιμέρους με το παν. Γι αυτό, π.χ. σε μία άλλη συζήτηση έβγαινε περίπου το συμπέρασμα ότι, εφόσον δεν έχουμε χούντα έχουμε δημοκρατία.
Το ίδιο συμβαίνει και με την επιλογή. Μπορείς να επιλέξεις ανάμεσα στη μία ή στην άλλη προκατάληψη. Από τότε ακόμα που θυμάμαι τον εαυτό μου έχω μάθει από κάποιους άλλους να σκέφτομαι με συγκεκριμένο τρόπο να ακολουθώ κάποια δεδομένα και κάποια στάνταρ. ΟΛΕΣ ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΕΣ .Αυτό που ονομάζουμε διαπαιδαγώγηση, τις περισσότερες φορές είναι μάλλον χειραγώγηση. Η αναζήτηση βέβαια είναι μία καλή προσπάθεια να αποβάλλεις κάποια από τα δεδομένα (για μένα πιο σημαντική από την επιλογή) αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε με τι ακριβώς έχουμε να κάνουμε.
Η ελεύθερη σκέψη δεν είναι κάποιο θείο δώρο, ούτε δικαίωμα το οποίο παραχωρείται από κάποιο καθεστώς. Επιδιώκοντας την, πρέπει πρώτα να έρθουμε σε αντιπαράθεση με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Όχι και τόσο εύκολο όσο φαίνεται. Ποια γυναίκα πουχου σε μία πατριαρχική οικογένεια θα τολμήσει μόνο να σκεφθεί ότι έχει πολύ παραπάνω δικαιώματα απ' όσα φαντάζεται; Σε μία κλειστή κοινωνία ποιο ζευγάρι θα τολμήσει να σκεφθεί καν να αποκτήσει παιδί εκτός γάμου;
Είναι παράγοντες που μας επηρεάζουν - άλλοτε το συνειδητοποιούμε κι άλλοτε όχι. Αλλά, όπως είπες roumana, οι ελεύθερες σκέψεις είναι όντως αυτές που βοηθούν στην εξέλιξη της κάθε κοινωνίας. Αλοίμονο αν όλοι σκεφτόμασταν όπως οι γονείς μας. Τότε θα είχαμε μείνει πολύ πίσω.
Η ελεύθερη σκέψη ακολουθείται πολλές φορές από επανάσταση και τάση διαφοροποίησης [καλά το γραψα;] από την προηγούμενη γενιά. Πολιτισμοί στους οποίους ανθεί η ελεύθερη σκέψη - και άρα η ελεύθερη διακίνηση ιδεών - ανθούν και εξελίσσονται. Πολιτισμοί όπου δεν ευνοείται η ελεύθερη σκέψη, παραμένουν σχετικά στάσιμοι.
Οι έννοιες οι οποίες αποτελούν ιδανικά δεν είναι καθόλου ασαφείς. Όμως έχουν εσκεμμένα παραποιηθεί τόσο, ώστε να μας βάζουν και εμάς στον πειρασμό να κάνουμε εκπτώσεις του τύπου, «αφού δεν μπορώ να το έχω, ας αρκεστώ σε ένα μέρος του όλου» και το χειρότερο είναι ότι φτάνουμε και στο σημείο να ταυτίσουμε το επιμέρους με το παν. Γι αυτό, π.χ. σε μία άλλη συζήτηση έβγαινε περίπου το συμπέρασμα ότι, εφόσον δεν έχουμε χούντα έχουμε δημοκρατία.
Το ίδιο συμβαίνει και με την επιλογή. Μπορείς να επιλέξεις ανάμεσα στη μία ή στην άλλη προκατάληψη. Από τότε ακόμα που θυμάμαι τον εαυτό μου έχω μάθει από κάποιους άλλους να σκέφτομαι με συγκεκριμένο τρόπο να ακολουθώ κάποια δεδομένα και κάποια στάνταρ. ΟΛΕΣ ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΕΣ .Αυτό που ονομάζουμε διαπαιδαγώγηση, τις περισσότερες φορές είναι μάλλον χειραγώγηση. Η αναζήτηση βέβαια είναι μία καλή προσπάθεια να αποβάλλεις κάποια από τα δεδομένα (για μένα πιο σημαντική από την επιλογή) αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε με τι ακριβώς έχουμε να κάνουμε.
Η ελεύθερη σκέψη δεν είναι κάποιο θείο δώρο, ούτε δικαίωμα το οποίο παραχωρείται από κάποιο καθεστώς. Επιδιώκοντας την, πρέπει πρώτα να έρθουμε σε αντιπαράθεση με τον ίδιο μας τον εαυτό.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου